In mijn bootje varend in het voorjaar en najaar zie ik regelmatig een blauwe flits over het water van een sloot voorbijschieten. Voor je het weet, is het al weer weg. En toch weet ik dan: dat was een ijsvogel. Zo groot als een spreeuw, grote kop en lange dolkvormige snavel. Maar vooral de kleuren doen het ‘m. Ik ken eigenlijk geen bloem met zo’n opvallende kleurencombinatie. Bovenop glinsterend felblauw en van onderen oranje/roestbruin. In het bovenlandengebied kom je ze dus tegen, ze vinden het daar prettig. Ze leven van visjes en waterinsecten. Na een duikvlucht en een plons komen ze met een klein visje in hun bek weer uit het water. Zo’n duikvlucht maken ze vaak vanaf laaghangende takken boven het water. Dan begrijp je waarom de Westeinderplassen en de Oosteinderpoel populaire bestemmingen zijn voor de ijsvogel.
Best zeldzaam
IJsvogels zijn best zeldzaam. In 2000 waren er nog geen 300 paren in Nederland. Twee jaar geleden waren dat er ongeveer 700. Ze zijn behoorlijk gevoelig voor vorst. Bij ijs hebben ze geen voedsel en sterven dan in grote aantallen. Het schijnt dat ze ijsvogel genoemd worden, omdat ze in de winter wanhopig bij ijs naar open plekken zoeken om voedsel te vinden. Maar het is dus eigenlijk een géén-ijsvogel: ze houden van lekker open en stromend water. De ijsvogel broedt bij heldere beekjes, sloten en meren. In de periode april tot juli broeden ze twee keer zo’n 4 tot 8 eieren uit. Ze bouwen een nesttunnel, het liefst in een afgekalfde oever, zo’n meter boven het water. Maar ook de wortelstronken van omgewaaide bomen zijn populair. Daarin maken ze met hun snavel een smalle horizontale gang van 50 centimeter of nog meer. Aan het eind daarvan is het nest.
Meer IJsvogels in de bovenlanden
Er is nu een goed idee bedacht om de ijsvogelstand in het bovenlanden gebied op te vijzelen. Luci Beumer vindt ijsvogels ook erg leuk. Ze had gelezen over het nestelen in omgewaaide boomstronken. Ze nam contact op met Stichting De Bovenlanden, die momenteel werk laat uitvoeren voor onderhoud van enkele akkers in de Poel. Het resultaat is dat afgesproken is dat enkele populieren wel gekapt worden, maar dat een overblijvend stuk stam omgetrokken zal worden zodat de wortelstronk rechtop komt te staan. En dan kunnen pa en ma ijsvogel daar lekker hun nestje in maken. En hopelijk vinden de jonge ijsvogeltjes in het voorjaar dan hun weg op de Poel.
Het IJsvogelfonds
Bij Stichting De Bovenlanden waren ijsvogels overigens al langer bekend. De stichting heeft een IJsvogelfonds voor onderhoud van bovenlanden door professionele bedrijven. Particulieren en bedrijven kunnen dit onderhoud door een bijdrage aan het fonds ondersteunen. Kijk maar eens op de pagina: IJsvogelfonds.
